Trong vòng nhiều năm trở lại đây, ngày càng xuất hiện những “gương mặt nhí” đạt điểm số đáng nể trong kỳ thi IELTS – một kỳ thi học thuật vốn được thiết kế cho người từ 16 tuổi trở lên. Các em học sinh mới học lớp 6, lớp 7 đã có thể đạt điểm 7.0–8.0, trả lời lưu loát các chủ đề phức tạp về công nghệ, môi trường, giáo dục, kinh tế… thành tích ấn tượng khiến không ít phụ huynh và giáo viên kỳ vọng. Điều này gây ấn tượng mạnh với phụ huynh, xã hội và thậm chí tạo ra một xu hướng “thi sớm, lấy điểm cao càng sớm càng tốt.”
Thành Tích Đến Từ Đâu: Khi Năng Khiếu Gặp Môi Trường Thuận Lợi
1. Tiếp xúc ngôn ngữ sớm và liên tục
Đa số học sinh đạt điểm cao từ khi còn nhỏ đều có quá trình tiếp xúc tiếng Anh từ rất sớm: học trường quốc tế, sinh sống trong môi trường song ngữ, hoặc được cha mẹ đầu tư học tiếng Anh từ mẫu giáo. Việc được “ngấm” tiếng Anh hàng ngày từ sách vở, phim ảnh, đối thoại… giúp các em phát triển phản xạ ngôn ngữ tự nhiên, không qua dịch. Đây là điều mà người học bắt đầu muộn hiếm khi có được.
2. Có năng khiếu ngôn ngữ
Không thể phủ nhận: nhiều em nhỏ có năng khiếu vượt trội về ngôn ngữ. Theo giáo sư Howard Gardner (Đại học Harvard), con người sở hữu nhiều dạng trí thông minh khác nhau (thuyết Đa trí thông minh):
-
Thông minh ngôn ngữ
-
Thông minh logic – toán học
-
Thông minh vận động
-
Thông minh âm nhạc
-
Thông minh nội tâm…
Những em có trí thông minh ngôn ngữ cao thường:
-
Nhạy cảm với âm thanh, từ ngữ
-
Bắt chước phát âm nhanh
-
Thích kể chuyện, viết lách
-
Dễ dàng học từ mới, cấu trúc câu
→ Đây là lợi thế tự nhiên giúp một số em tiến nhanh trong việc học tiếng Anh – đặc biệt ở các kỹ năng như Reading, Listening và Speaking.
3. Phương pháp học hiện đại, tập trung kỹ năng học thuật
Ngoài môi trường và năng khiếu, các em còn được học với phương pháp hiện đại, hướng đến tư duy học thuật: biết lập dàn ý, phân tích biểu đồ, phát triển quan điểm… Những kỹ năng mà học sinh phổ thông Việt Nam truyền thống ít được rèn từ sớm.
Vậy thì cha mẹ học sinh cần suy nghĩ như thế nào về vấn đề này?
Hiện tượng học sinh nhỏ tuổi đạt IELTS cao vô tình tạo ra áp lực vô hình cho nhiều bậc cha mẹ và ngay cả học sinh. Một số phụ huynh so sánh con mình với bạn bè cùng tuổi, từ đó thúc ép, tạo kỳ vọng, gây stress cho con mà không nhận ra rằng:
- Mỗi đứa trẻ có tốc độ phát triển khác nhau
-
Không phải ai cũng cần chứng chỉ sớm
-
Không phải cứ điểm cao là học giỏi thật sự
- Mỗi đứa trẻ lớn lên trong môi trường được đầu tư khác nhau về tài chính và mức độ quan tâm của cha mẹ.
Một học sinh đang ở tuổi 10–12, tư duy còn đang trong giai đoạn hình thành, vẫn nên được sống đúng với độ tuổi, được học – chơi – trải nghiệm, chứ không nên bị áp đặt với các mục tiêu thi cử của người lớn.
Vậy thì đối với học sinh không có điều kiện thuận lợi như những học sinh khác thì cần phải làm gì?
✅ Học đúng – học bền – học vì mình
-
Tập trung xây nền tảng vững vàng: từ vựng cơ bản, ngữ pháp cốt lõi, phản xạ nghe – nói hàng ngày
-
Sử dụng nguồn học miễn phí, phù hợp trình độ: YouTube, báo song ngữ, phim có phụ đề
-
Rèn thói quen tự học, viết nhật ký, đọc truyện, ghi chú từ vựng theo chủ đề
- Tiếng Anh cũng chỉ là một ngôn ngữ như bao nhiêu ngôn ngữ khác. Nếu chịu khó rèn luyện học tập chăm chỉ thì cuối cùng học sinh cũng sẽ làm chủ được ngôn ngữ, chứ không phải người nào thông minh thì mới sử dụng được ngôn ngữ.
✅ Không chạy theo “mốt” thi sớm – mà hãy thi đúng lúc
-
IELTS nên được học và thi khi có mục tiêu rõ ràng: xét tuyển, du học, miễn môn học, …
-
Nếu chưa đủ nền tảng tư duy học thuật – hãy học theo chương trình phù hợp độ tuổi (A2, B1, B2 trước khi tiến lên IELTS)
✅ Phụ huynh nên đồng hành – không áp đặt
-
Khuyến khích con khám phá tiếng Anh như một kỹ năng sống, không chỉ là “môn thi”
-
Đánh giá sự tiến bộ qua quá trình, không chỉ qua điểm số
-
Tôn trọng nhịp độ học tập của từng đứa trẻ, không ép theo lịch trình “con nhà người ta”
Thành Tích Nên Là Động Lực – Không Phải Gánh Nặng
Học sinh nhỏ tuổi đạt điểm IELTS cao là điều đáng khích lệ và đáng biểu dương. Nhưng không phải ai cũng cần – hoặc nên – theo con đường đó. Mỗi học sinh có năng lực, hoàn cảnh và đích đến riêng. Việc học tiếng Anh cần đi đường dài – và không bao giờ là quá muộn để bắt đầu.
Điều quan trọng không phải là điểm số sớm – mà là khả năng sử dụng tiếng Anh vững vàng, phục vụ cho học tập, làm việc và cuộc sống về sau.